prysur prysur.....

Dwi wedi bod yn eithaf prysur dyddiau dwethaf ma rhaid deud!
Ges i glwb siarad da bnawn Mercher gya mwy yn y dosbarth gan fod pobl wedi dychwelyd o´u gwyliau

Dydd Iau fe es gyda Diana, un o´r tiwtoriaid Cymraeg i´r ysgol gynradd lle mae hi´n dysgu yn Esquel. Mae´r ysgol yn un i blant o gefndiroedd llai breintiedig dwi´n meddwl ydi´r term pc! Maer´ysgol ar ochr y bryn yn un o ardaloedd tlotaf y dref. Mae Diane wedi bod yn rhoi awr o Gymraeg yr wythnos iddyn nhw. Does gan ddim ohonyn nhw unrhyw gefndir Cymraeg ond maen nhw´n mwynhau y gwersi. Roedd Diana wedi bod yn son amdanaf ac roedd cyffro mawr y dydd Iau hwnnw! ´Maestro Gales! Maestro Gales!´oeddwn i´n clywed y plant yn gweddi! Dwi erioed wedi creu cymaint o exitment o´r blaen! Roedd y dosbarth yma, plant 8/9 oed yn ddosbarth bywiog iawn i ddweud y lleiaf..ac roeddwn i´n gallu dweud o´r cychwyn pa rai oedd y cymeriadau lliwgar! Roedd y plant yn gweld i fwynhau y cardiau fflach oedd gan Diane ac mi ddywedon nhw wrth Diane eu bod yn licio fi hefyd…yn enwedi Lourdes oedd yn chwarae efo fy ngwallt i! Dwi ddim wedi arfer efo pethau fel yna!! Dwi ddim yn awdurdod ar ysgolion cynradd yng Nghymru o gwbl ond roedd yr ysgol hon yn wahanol iawn i beth ydw i´n gofio o´r ysgol yng Nghymru. Mae Diana wedi bod mewn ysgolion yng Nghymru ac roedd hi wrth ei bodd gydag ysgolion Cymru. Ond roedd y plant yn andros o hoffus. Gwahaniaeth mawr arall ydi fod pobl yr Ariannin yn tactile (cyffyrddog?!) iawn ac mae pawb yn rhoi sws i bawb pan mae´n nhw´n cwrdd, plant i oedolion hyd yn oed. Fel dwi wedi dweud, mae hyn yn rywbeth anodd iawn i mi ddod i arfer ag o…ac mae unrhyw un sy´n nabod fi´n gallu gwerthfawrogi hyn!!

Mi nes fynd i´r un ysgol eto ond i ddosbarth gwahanol y tro yma ac roedd y dosbarth yma´n hollol wahanol! Dosbarth tawel tawel iawn a doedd neb o´r dosbarth yma eisiau chwarae gyda fy ngwallt i! Roedd yna wasanaeth arbennig ar ddiwedd y pnawn yn yr ysgol gan fod yna ´ddiwrnod ffair´dydd Llun sef diwrnod fel diwrnod y banc ni. Roedd y faner yn cael ei chario i´r neuadd ac roedd yr anthem genedlasethol yn cael ei chanu. Mae´n rhaid i fi drio dysgu´r anthem hefyd neu o leiaf brintio´r geiriau a´u cario gyda fi…mae´n embarasin iawn a dwi ddim yn licio ymddangos fel John Redwood! Diwrnod i ddathlu San Martin ydi hi dydd Llun, dyn enwog iawn yn Ne America…dwi´n gwybod pam..ond dwi ddim yn cofio´n union pam! Felly mi fydd gen i ddiwrnod i ffwrdd dydd Llun! Dwi ddim yn meddwl fod pobl ifanc yn fama yn gwenud yr un fath a phobl ifanc yng Nghymru ar dydd Sul y banc chwaith!!
Roedd gen i´r dosbarth plant yn y prynhawn wedyn gyda´r ffyddlon Segundo (sydd heb fethu´r un dosbarth!) a Ryan. Mae´n nhw´n blant da iawn chwarae teg!
Nes i wylio 0 ond 1 ar y we nos wener! Mi oeddwn i´n gobeithio na faswn i´n gallu ei wylio yma o gwbl…ond yn anffodus na..mi fydda i´n gallu gweld y rhaglen nes i ffilmio nol ym mis Mai…argh!



Heddiw (dydd Sadwrn), roeddwn i´n cychwyn clwb plant yn Nhrevelin ac Esquel. Roedd y clwb yn cychwyn am 11 y bore yn Nhrevelin…ond oherwydd amseroedd bws ar ddydd Sadwrn, mae´n golygu cymryd y bws 9 o´r gloch…felly sefyll yn y tywyllwch a´r eira oeddwn i bore yma! Ond roedd hi´n haul baf erbyn cyrraedd Trevelin….dwi ddim yn gallu dod i arfer efo´r tywydd yma o gwbl!! Nes i benderfynu gwneud cacennau cri efo nhw´r bore yma…pam, does gen i ddim syniad, achos dwi ddim yn gwybod sut i wneud cacennau cri…ond mi oedd gen i flawd, siwgr, wyau, menyn a chydig o gyrents ac i mewn a phopeth a´u cymysgu! Ac ew mi oeddynt yn llwyddiant ysgudol rhaid fi ddeud, beginners luck mae´n rhaid! Roedd rhyw saith ohonom yno…mwy o oedolion na phlant…ond dyne ni! Mi gawsom ni gem fach o bel droed wedyn…y bel rygbi yn fflat (hmmmm)…ac mi gefais siawns i ddangos fy sgiliau pel-droed i´r Archentwyr….neu beidio!!!


Es i dy Alwen Green am ginio a phryd gwerth chweil oedd o hefyd! Cyw iar, stwffin, tatws stwnsh a grefi! Iym iym, mi oedd Alwen wedi gwneud stwffin yn sbesial i fi..dydyn nhw ddim yn licio fo rhyw lawer yma, felly fe gefais i´r cwbl lot bron! Crymbl afal wedyn i bwdin, iym iym eto! Fe gefais fy nanfon yn ôl i Esquel gan Alwen ac Aldo erbyn 3 gan fod y clwb plant yn cychwyn yn fano am 3…a dim ond Segundo ddaeth y tro yma! Welsh cakes oedd hi unwaith eto…rhai heb y cyrents tro yma gan nad ydi Segundo yn licio cyrents Mi gafodd ddigon o hwyl dwi´n meddwl…ond gobeithio bydd mwy o´í ffrindiau yn dod yr wythnos nesa fel bod y cradur ddim yn gorfod gwario awr a hanner gyfan efo fi yn sgwrsio hanner Cymraeg, Sbaeneg a Saesneg pan ydyn ni´n hollol styc! Doedd y cacennau ddim cweit mor llwyddianus tro ´ma chwaith..ond mi nath ei fam ddod ataf yn ymarfer cor i ddeud eu bod wedi eu mwynhau yn fawr iawn...bod yn neis oedd hi dwi´n meddwl!! Mi gafodd Sali Mali a Jac y Jwc lond bol beth bynag!





Mae´r tywydd wedi bod yn newidiol iawn yma yn Esquel heddiw a dweud y lleiaf! O eira i law i ysbaid fach heulog i wynt, mwy o eira ac wedyn chydig o law i orffen y dydd…..

Eisteddfota....

Wps, wedi bod yn anwybyddu fy mlog yn ddiweddar!
Wel, nes i wylio lot o steddfod ar y we, nes i ddim codi am 6 i wylio Gwawr yn fyw chwaith ond mi nes eu gweld nhw ar wefan y BBC gan eu bod wedi cael 3ydd ynde, ag allan o 13 fel mae Gwawr yn deud! Da clywed fod mam wedi bod ym mhabell Cymry Ariannin hefyd ac yn cyfarfod pobl Patagonia...dwi ddim wedi eu cyfarfod eto hyd yn oed!! Mi oedd na siom yma nad oedd neb wedi enill y gadair hefyd!

Mi ges i benwythnos tawel neis arall os dwi'n cofio'n iawn! Gwylio rygbi a steddfod bore dydd sadwrn ac wedyn mi nes i benderfynu mynd i edrych am chydig o chwaraeon yn Esquel yn y pnawn. Meddwl oeddwn i mae'n siwr fod na rygbi neu beldroed yn rhywle, felly yn amlwg nes i fynd i'r stadiwn pel-droed, ond neb yn chwarae yn fanno, mi oedd na gem tu ol i'r stadiwm....ond dim yn gem bwysig iawn dwi ddim yn meddwl....mi oedd y golgeidwad yn gwisgo jins! Mwy summer league na'r premiership dwi'n meddwl! Mi nes i gerdded ychydig pellach a dod ar draws gem bel-droed arall ond doedd na ddim llawer o fynd yn fano 'chwaith...felly dim llawer o lwc. Dwi'n gobeithio ffeindio rhywbeth gwell erbyn penwythnos yma! Practis cor oedd highlight y diwrnod...dwi'n mwynhau er nad oes gen i syniad be sy'n cael ei ddweud, ond o leiaf mae'r canu yn Gymraeg!

Mi oedd hi'n ddiwrnod bendigedig dydd Sul...er, mi nes dreulio'r bore yn gwylio'r pel-droed, Chelsea yn erbyn Man Utd yn y Charity shield. Mae gen i ESPN yn y fflat, mae'n briliant! Mae'n amlwg fod y sylwebaeth yn Sbaeneg a dwi wrth fy modd yn gwrando arnynt er nad ydw i'n gallu eu deall! Maen nhw mor mor frwdfrydig a phan mae na gol yn cael ei sgorio....GOOOOOOOAAAAALLLLLLLL GOOOOOOOOOOOOOOOOOOOALLLLLLLLLLL GGOOOOOOOAAAAAAAAOOOOOOOOAAAAAAALLLLLLL!! !!!! Mae'n nhw'n exitio gymaint fedra i ddim credu!

Beth bynnag, y tim gorau enillodd yn diwedd de felly dyma fi'n mynd am chydig o awyr iach yn y pnawn i Laguna de la Zeta. Mae wedi ei galw yn llyn 'zeta' achos y ffordd siap Z sydd yna i gyrraedd y llyn. Dwi ddim yn deall y tywydd yma o gwbl! Mae hi'n ganol gaeaf i fod a heddiw mi oeddwn i'n cerdded o gwmpas mewn crys t! Awyr las, run cwmwl a haul mawr melyn yn yr awyr!
Mi ges decst gan Jeremy Wood yn gofyn faswn i'n ei helpu gyda gwaith cyfeithu nos Sul, felly dyna be fues i'n ei wneud am dipyn...practis ar gyfer pan fydda i'n dod adre! Hen ffilm o'r Wladfa oedd y gwaith oedd wedi ei ffilmio rhyw 50 mlynedd yn ol, ac wedi ei darganfod yn ddiweddar...maen nhw'n gwneud gwaith ar y ffilm ac am ei dangos yn y 'steddfod yn Chubut mis Hydref. Mae'r ffilm yn hollol fascinating (fedra i ddim meddwl am y gair Cymraeg) ac anghygoel a dwi'n edrych mlaen i weld wynebau'r bobl wrth weld y ffilm!

Dydi'r tywydd ddim wedi bod yn rhyw dda iawn ddoe a heddiw....mi nath lawio TRWY'R dydd ddoe ac mi oedd y dwr yn dod i mewn trwy'r to yn y gegin eto neithiwr. Dwi ddim yn mwynhau aros am fws am 7:45 y bore yn y tywyllach a hithau'n bwrw glaw ac yn oer a'r bws chwarter awr yn hwyr beth bynnag. Dwi'n methu'r mini ar adegau! Dim llawer gwell heddiw felly ddim wedi bod yn gwneud llawer o ddim ond gwaith o flaen y cyfrifiadur. Noson gynnar heno, early start eto fory, Trevelin i helpu Laura gyda'i gwers Wlpan yn bore, clwb siarad yn pnawn a dosbarth meithrin am 6!

Mae dad wedi bod yn holi os dwi wedi bod ar ffarm yma eto a dwi'n gallu deud 'do, dwi wedi bod ar ffarm' rwan! Fe gefais wahoddiad, wel nes i sort of gwahodd fy hun, i fferm y Greens yn Trevelin ddoe, sef Greenland. Maen nhw'n deulu Cymreig amlwg iawn yn yr ardal ac yn bobl glen glen iawn! Daeth Charlie i fy nol ol stop bws ac es yno erbyn amser cinio, wrth gwrth, a chael pryd blasus iawn, cig cartref wrth gwrs! Mae'r ffermdy mewn lleoliad prydferth iawn wedi ei hamgylchynu gan fynyddoedd mawr yr Andes, gyda Gorsedd y Cymwl enwog tu ol i'r ty. Mae'r ffermdy yn debyg iawn i fferm adre yng Nghymru ac mae Charlie a Margarita, ei wraig, yn gwbl rhugl yn y Gymraeg. Aeth Margarita a fi am dro at yr Argae ym Mharc Los Alerces lle cefais ddod yn agos iawn at Gorsedd y Cwmwl a gweld y 'lliain' ar ben y mynydd! Mae hen chwedl yn gweud os ydych chi'n troi eich pen fod y creigiau ar gopa'r mynydd yn edrych fel wyneb lleian yn gwisgo ei phenwisg. Doedd hi ddim y diwrnod brafiaf, ond roedd y golygfeydd yn dal yn fendigedig! Aethom yn ol wedyn am de ac roedd MArgarita wedi gwneud llond tray o daffi cartref hefyd...ew dwi'n bwyta'n dda ym Mhatagonia de!! Cyrhaeddais nol i Esquel wedi cael diwrnod arbennig. arall a llond fy mol ARALL! Dwi'n cael croeso mor dda ym mhob man...dim ond gobeithio y bydda i mor groesawgar os fydd rhywun yn dod i ymweld a fi yng Nghymru!

Daeth dau i'r clwb siarad p'nawn yma ac fe wyliais y Steddfod cyn ag ar ol y dosbarth. Roeddwn i'n gwylio sermoni'r Fedal Ryddiaeth ac roeddwn wedi dod ar draws yr eneth nath enill mewn caffi ym Mharis pan oeddwn yno i wylio'r rygbi mis Mawrth! Roedd y dosbarth meithrin wedyn rhwng 6 a 7 ac roedd tri wedi dod ac eisiau paentio oedden nhw heddiw! Ymarfer cor wedyn rhwng 8 a 9:30 ac i'r lle pizza dros y ffordd wedyn gyda'r cor am swper. Mae mynd i'r lle pizza ar ol practis yn hen draddodiad...maen nhw'n son amdano yn Lonely Planet yr Ariannin hyd yn oed! Ew mae hi wedi bod yn ddiwrnod prysur!

Fe gefais benwythnos digon tawel i ddod dros fy wythnos brysur ac fe gefais gnoc ar fy nrws nos Sadwrn i ddweud fod y cor Seion yn ail ddechrau ymarfer y noson honno ac a oeddwn am fynd i ymuno. Wel pam lai medde fi, dwi ddim wedi canu mewn cor ers blynyddoedd a blynyddoedd ond ffwrdd a fi i ymuno gyda'r altos ac i drio canu Salm 23. Mae yne waith ymarfer ar gyfer Eisteddfod Chubut ddiwedd mis Hydref..ac mi fydd hi'n dipyn o gystadeulaeth..yn enwedig os fydd Hywel yn cystadlu yn fy erbyn gyda Chor y Gaiman! Mi fydd ymarfer bob nos Sadwrn a nos Fercher rwan, ia, fi'n mynd i bractis cor ar nos sadwrn!

Mi nes wylio Eisteddfod y Bala ar y we brynhawn Sul a gweld lot o bobl oeddwn i'n nabod yn y 12 cor oedd yn canu...mi ges blwc o hiraeth wrth weld pawb...ond nath ddim para am hir chwaith!
Roedd hi'n gynnes neis dydd Sul ac es am dro...heb got! Ew roedd hi'n braf, es am dro i gyfeiriad Trevelin gan basio rhyw fath o dwrnament pel-droed...ac am gae pel-droed oedd hefyd! Doedd nad ddim glaswelltyn yn golwg, dim ond tir anwastad iawn iawn!

Nes i basio'r orsaf dan yma yn Esquel hefyd, ond mi fues i'n ddigon call i beidio mynd mewn fyd!

Nes drio mynd i'r gwely'n gynnar nos Sul gan fod gwaith yn ailddechrau am 9 fore Llun, oedd yn golygu dal y bws 7:50 o Esquel! Roeddwn i wedi cael ambell 'lie in' dros y mis dwethaf rhaid fi ddeud ac mi oedd yn sioc i'r system codi'n fore unwaith eto! Mae hi'n dal yn dywyll dywyll yn bore yma ac roedd hi'n bwrw bore 'ma hefyd! Ond codi a wnes, ac fe gawsom wers dda iawn, roedd 6 ohonom a phawb yn falch o fod yn ol yn y gwersi!
Nes i ddod nol i Esquel i wylio'r Coroni (dwi'n lot mwy o eisteddfodwraig yma nag adref!) a wedyn mynd am dro arall o gwmpas Esquel gan fod y glaw wedi peidio a'r haul wedi ymddangos.

Gwyl y Ganiad ac wythnos fythgofiadwy!

Dydd Llun 27ain Gorffennaf
Roedd y daith dros y paith yn ddigon distaw a di-nod, ond doeddwn i ddim wedi llwyddo i gysgu llawer chwith, dim byd diddorol wedi digwydd (diolch byth, mae rhai damweiniau a digwyddiadau wedi digwydd yn ddiweddar felly hapus iawn i gyrraedd Trelew am 6 o'r gloch fore Llun! Daliais dacsi i'r Gaiman gan ddeffro Catrin yn gynnar am lety! Ac ew roedd hi'n oer yn Gaiman am hanner awr wedi chwech y bore! Es syth i'r stafell sbar oer am power nap cyn codi i fynd o amgylch y Gaiman efo Hywel a Catrin a grwp arddegau Catrin, Roeddyn nhw'n gorffen ffilmio fidio o'r Gamian yn cyflwyno'r lle ar gyfer eu cwrs Cymraeg. Mae mwy o bobl ifanc yn dysgu Cymraeg yn y Gaiman ac roedd yn braf eu gweld yn siarad Cymraeg!
Roedd hi'n ddiwrnod bendigedig a'r awyr yn las las, felly penderfynasom fynd drosodd i Borth Madryn am y prynhawn.
Roeddwn i wedi bwriadu mynd i Borth Madryn dydd Mawrth, 28ain O Orffennaf i ddathlu Gwyl y Glaniad. Gwyl y Glaniad yw'r diwrnod pwysicaf i'r Cymry yma ym Mhatagonia. Maen nhw'n dathlu glaniad y Mimosa yn 1864 ac mae gwahanol ddigwyddiadau yn digwydd ar draws Chubut. Maen nhw fel arfer yn ailgreu'r glaniad ym Madryn gyda chwch yn dod i'r lan gyda phobl mewn gwisgoedd Cymreig ar y gwch....ond yn anffodus...oherwydd y ffliw moch (run hen stori!) roedd y digwyddiad hwn wedi ei ganslo eleni! Felly, gan ei bod hi nor braf, aethom i Fadryn heddiw yn lle i edrych o gwmpas. Roedd hyn yn golygu bws i Drelew ac yna bws i Fadryn, sydd rhyw awr i ffwrdd. Roedd John o Amlwch wedi cyrraedd y Gaiman bellach hefyd felly i ffwrdd a Hywel, Catrin, John a fi am Fadryn. Mae Madryn yn dref lan y mor neis iawn, mwy Llandudno na'r Rhyl! Mae Madryn yn enwog am ei forfilod ac bywyd gwyllt ac am laniad cyntaf y Cymry wrth gwrs! Fe gerddasom ar hyn y traeth i'r pendraw achos yma mae'r man lle glaniodd y Cymry cyntaf a'r ogofeydd lle dwedir iddynt fod wedi cael lloches gyntaf. Fel inni gerdded ar hyd y traeth, roeddem ni'n gallu gweld y morfilod yn y mor..roeddynt mor mor agos at y lan roedd yn anhygoel ac roedd cymaint ohonynt o gwmpas. Fe gyrhaeddasom y creigiau ar ochr arall i Fadryn er mwyn cael gweld yr ogofeydd ac mae yna amgueddfa yno hefyd, yn ogystal a chofgolofn gydag enwau pawb ddaeth drosodd ar y Mimosa. Mae'n bosib eistedd tu mewn i'r amgueddfa yn edrych allan trwy'r ffenest i'r fan lle glaniodd y Cymry cyntaf, a chan ein bod yma 144 o flynyddoedd yn ol i'r diwrnod bron roedd yn deimlad arbennig iawn ac yn meddwl pa mor ddewr oedd y fintai gyntaf honno a'r caledi oedd wedi eu wynebu ar ol cyrraedd yn y blynyddoedd cyntaf.

Dydd Mawrth 28ain Gorffennaf 2009
Dwi'n meddwl fod heddiw yn un o'r dyddiau mwyaf swreal o fy mywyd...mewn ffordd dda hynny yw! Roedd hi'n 28ain o Orffennaf, sef y dyddiad pwysiaf yng nghalendr y Wladfa. 28 de Julio ydi enw'r cwmni bws sy'n rhedeg rhwng trelew a'r Gaiman hyd yn oed! Gwyl y Gl.aniad oedd hi wrth gwrs ac roedd y dwrnod o'm blaen yn un prysur iawn! Y digwyddiad cyntaf oedd Cyngerdd yng Nghanolfa Dewi Sant yn Nhrelew, ac aeth Catrin a fi i'r bus stop i gyfarfod a Hywel a John i fynd ar y bws drosodd i Drelew, ond nid ni oedd yr unig Gymry ar y bws, roedd dwy ddynes o ochrau Abertawe a thair merch yn mynd i'r un lle a ni, a phwy arall landiodd ar y bws ond Bentley a Noah hefyd! Roedd fel petai ein bod ni yng Nghymru! I ffwrdd a ni gyd felly ac roedd teimlad arbennig i'r diwrnod o'r cychwyn cyntaf. Aethom heibio Ysgol yr Hendre a'r gofgolofn i ddathlu'r Cymry yn Nhrelew, cyn cyrraedd y Ganolfan a mynd i nol sedd. Fe lenwodd y lle yn ddigon cyflym a llawer o bobl wedi gwisgo yn eu dillad gorau fel petaent yn mynd i'r capel ar y sul! Roedd llawr o'r wasg yno yn ffilmio ac yn tynnu lluniau ac fe gychwynnodd y cyngerdd gydag anthem yr Ariannin...dwi ddim wedi ei dysgu eto...peth arall ar y rhestr o bethau i'w gwneud! Mae gan y faner le amlwg iawn yn yr Ariannin ac mae'n bwysig iawn, mae Diwrnod y Faner hyd yn oed sy'n Wyl y Banc! Roedd baneri o wahanol wledydd i gynrychioli'r mewnfudwyr oedd wedi dod i'r ariannin. Fe gawsom nifer o wahanol eitemau a ol i'r baneri fynd gan gynnwys Grwp Dawnsio Gwerin Trelew, Cor Merched y Gaiman a wyresau Luned Gonzalez yn adrodd un o'r Salmau...ac roeddynt yn wych! Fe wnaethom ganu Hen Wlad fy Nhadau i orffen ac roedd y ganu mor frwd fe gefais ias lawr fy nghefn...sy'n beth anghyffredin iawn a finnau ddim yn Stadiwm y Mileniwm! Dwi'n meddwl fod unrhyw un gydag unrhyw dras Cymreig yn dod i'r wyneb ar Wyl y Glaniad!
Wedi'r cyngerdd, ymlaen a ni i Gapel Moriah ar gyrion Trelew i'r Gymanfa Ganu ac roedd y lle yn orlawn erbyn i ni gyrraedd, felly roedd rhaid sefyll yn y cefn! Roeddem ni'n canu emynau Cymreig, ond pennill yn Gymraeg a phennill yn Sbaeneg..roedd hyn yn od iawn! Ac ew roedd na ganu da fel fasen nhw'n ddeud adre! Fe gafwyd ambell i ddarlleniad yn Sbaeneg cyn i Mair Davies bregethu'n Gymraeg, ac roedd yn angerddol iawn yn yr hyn oedd ganddi i'w ddweud am ddyfodol yr iaith Gymraeg. Cafwyd moment emosiynol wedyn wrth i'r ddynes hynaf sy'n siarad Cymraeg gael blodau. Oni bai am y Sbaeneg oedd yn cael ei siarad bob hyn a hyn..roedd yn gyfanfa ganu hollol nodweddiadol Gymreig a phan oedd pawb yn siarad tu allan i'r capel ar ol y gymanfa, gallaswn fod wedi bod mewn unrhyw gapel yng Nghymru! Roedd pawb yn eu dillad gorau hefyd...oni bai amdana i..crys rygbi Cymru wrth gwrs!
Y stop nesaf oedd nol i'r Gaiman am de! Mae'r te Cymreig yn rhan pwysig o ddathlu Gwyl y Glaniad ac fe wnaethom benderfynu mynd i festri capel Bethel yn y Gaiman i brofi'r te...cefais sioc pan welais y bobl oedd yn ciwio tu allan i'r capel i fynd i mewn!!! Mae te Gwyl y Glaniad yn rhyw fath o ffenomenen yma, gyda phobl o phob tras yn dod i gymryd rhan! Roedd y Gaiman yn orlawn trwy'r dydd, gyda'r tri chapel a'r holl dai te yn orlawn trwy'r prynhawn. Fe gawsom fynd i mewn ar ol ciwio am rhyw hanner awr...ac roedd yn werth yr aros, paned ar ol paned ar ol paned a bara menyn, jamiau cartref, sgons a phob math o gacen yn cael eu gweini...roedd rhaid profi pob un wrth gwrs! Ar ol cael gwerth ein pres, (a phan dwi'n dweud hynny, dwi'n golygu hynny!!) roedd yn bryd i ni symud i rywun arall ddod i'n lle...a phan aethom allan, roedd y ciw yn hirach fyth. Aeth Hywel, John, Catrin a fi am dro bach o gwmpas y Gaiman er mwyn digestio chydig o'r te, ac erbyn i ni gerdded o gwmpas y Gaiman, roedd hi'n amser digwyddiad nesaf y dydd! Roedd cyngerdd bach yn digwydd yn festri capel Bethel gydag eitemau gan y Cymry a'r pobl frodorol. Roedd clywed y plant bach yn adrodd adroddadau Cymraeg o'r eisteddfodau adref yn arbennig iawn! Cefais ias am yr ail dro wrth ganu'r anthem i orffen, rhyfedd iawn canu'r anthem ddwywaith heb unrhyw rygbi'n agos at y lle!!
Doedd fy niwrnod i heb orffen eto...roeddwn i wedi cael gwahoddiad i fynd i dy Esyllt am swper. Daeth Estyllt allan i'r Gaiman fel athrawes rhyw bedair mlynedd yn ol ac mae hi wedi priodi a chael dau o blant bach bellach a setlo yma ond mae hi'n hoffi cael cwrdd a'r Cymry sy'n pasio heibio! Cefais noson neis iawn gyda hi a'i gwr Cristian, sy'n ddeintydd yn y Gaiman ac yn gwbl rhugl yn y Gymraeg...a phan adawais am hanner nos..doedd y diwrnod heb ddod i ben eto! Es i gwrdd a Hywel, John a Catrin yn Gwalia Lan am ddiod er mwyn dathlu'r diwrnod go iawn...ac roedd hi'n 5 y bore wedi i mi gyrraedd fy ngwely! Roedd wedi bod yn ddiwrnod bythgofiadwy ac emosiynol iawn fydd yn aros yn y cof am amser maith!

http://www.youtube.com/menterpatagonia#play/all/uploads-all/1/IDxSsxI3aQ0


Dydd Mercher 29ain Gorffennaf
Cefais 'lie in' bore yma diolch byth ar ol holl gyffro'r diwrnod cynt. Fe ddaliais y tacsi i Drelew gan fod streic bysys..ond roedd y streic drosodd erbyn i mi gyrraedd Trelew hefyd! Aeth Hywel a fi i'r Touring ac roedd dwy o Gymry yno yn cael paned hefyd. Maent yn astudio Meddygaeth yng Nghaerdydd ac wedi dod i Batagonia i wneud eu profiad dramor ac yma am rhyw ddau fis, mis yn Nhrelew a mis yn yr Andes. Noson honno aethom i Gwalia Lan am swper gyda Luned, diwrnod digon tawel i ricyfro ar ol y diwrnod cynt!

Dydd Iau 30ain Gorffennaf
Dolavon oedd hi y bore yma! Mae Dolavon rhyw 15k o'r Gaiman i gyfeiriad y paith ac yn bentref bychan hyfryd iawn. Mae yna hen felin sydd wedi ei gwneud yn bwyty Eidaleg ac roedd y bwyd yn fendigedig iawn. Does na ddim cymaint a hynny i'w weld yn Dolavon ond mae'n le braf iawn! Mae perchennog yr hen felin yn dangos dvd o'r holl gapeli Cymreig sydd yn yr ardal, rhyw 8 dwi'n credu, sy'n gwbl anhygoel mewn ardal mor fechan! Does na ddim llawer yn mynd ymlaen yn y capeli dyddaiau yma'n anffodus, ond maen nhw'n cael eu cadw mewn cyflwr da. Roedd yn braf cael mynd draws gwlad i Ddolavon a chael gweld rhai o'r ffermydd anghysbell iawn!
Roeddwn i'n mynd i gyfarfod gydag Ariel Grant Hughes yn y prynhawn ar fferm Pen y Gelli ar gyrion Trelew. Roeddwn i wedi cyfarfod Ariel yn ystod fy wythnos gyntaf oherwydd fod ganddo gysylltiad gyda Swyn Spencer ac roedd wedi rhoi gwahoddiad i mi fynd i'r fferm pan oeddwn yn yr ardal nesaf. Fe gefais brynhawn bendigedig! Roedd Ariel a'i wraig Marta arfer byw yn Esquel ac yn rhedeg ty ty yn fy fflat i yn y ganolfan!! Mae'r ddau yn gwbl rhugl yn y Gymraeg ac wedi symud nol i'r ffarm lle magwyd Ariel ar ol marwolaeth ei dad. Roedd hen ddreser Gymreig yn y gegin oedd wedi dod o Gymru ac fe gefais brynhawn ardderchog yn edrych trwy hen luniau ac yn gwrando ar straeton Marta ac Ariel. Roeddynt mor groesawgar ac fe gefais de gwerth chweil unwaith eto! Mae mab Ariel a Marta wedi agor gwesty bychan ar dir y ffarm, Gwesty Ffarm Taid ac mae'n le hyfryd iawn ac mae cynlluniau i adeiladu rhagor o ystafelloedd a chabanau hefyd..felly os fyddwch yn yr ardal rhywbryd ac eisiau rhywle i aros..Ffarm Taid amdani!! Gadawais y fferm gyda gwahoddiad i fynd nol, jar o jam a llyfr wedi ei arwyddo gan Ariel...a llond fy mol wrth gwrs!

Dydd Gwener 31ain Gorffennaf
Roeddwn i'n gadael am yr Andes am y bws nos y noson honno felly doeddwn ddim eisiau gwneud gormod heddiw. Roedd Catrin yn cael parti bychan gyda phlant y Gaiman i ddweud ffarwel yn yr ysgol feithrin ac wedyn penderfynodd Hywel a fi fynd i Fynwent y Gaiman i edrych ar y cerrig beddi. Mae'n rhaid bod fi'n troi mewn i mam achos dyma'r math o beth fyddai hi'n mwynhau! Ac mi nes fwynhau hefyd...mewn ffordd rhyfedd!! Redd cannodd ar ganoedd o gerrig beddi ac roedd yn brofiad eithaf emosiynol rhaid dweud. Mae llawer o feddi'r rhai hynny ddaeth yma ar y fintai gyntaf, y Mimosa, yma ynghyd a'u disgynyddion. Yma hefyd mae bedd Eluned Morgan. Roedd rhai beddi trist iawn ac un o'r tristaf oedd carreg fedd
'Er cof am Ebenezer, 11 oed,
William Henry, 8 oed a
Jane Alice 6 oed,
y rhai a foddwyd yn afon y Camwy Chwefror 9fed 1906,
Ar unwaith yr aethant drwy geullif y Camwy
Yng nghofal eu Hangel i ddinas yr hedd
Tri enaid i Wynfa, eu cyrff rhoddwyd yma
Ar unwaith deffroant o hirgwsg y bedd'
Trist trist iawn i feddwl fod eu rhieni wedi dod drosodd yma'n edrych am fywyd gwell mae'n siwr ac fod y drychineg yma wedi digwydd yma. Roedd ambell fedd arall i blant oedd wedi boddi yn yr afon hefyd. Roedd yn fynwent dawel iawn mewn lleoliad hyfryd a dwi'n gweld fi'n dod nol yma i ddarganfod rhagor tro nesaf byddaf yn yr ardal. Dwi hefyd eisiau darganfod bedd Dafydd Jones, sef brawd fy hen hen hen daid ddaeth drosodd yma...mae gen i ambell 'lead' felly gobeithio cyn i mi fynd oddi yma!
Daliais y bws 10:45 nol i Esquel, y coche cama tro yma yn hytrach na'r semi cama..chydig mwy o steil a bwyd ar y bws hefyd, ac yn fwyd da fyd! Nes i ddim llwyddo i gysgu chwaith ac fe gyrhaeddais Esquel am 7 y bore wedi blino'n lan, ond wedi cael wythnos fythgofiadwy!

Dim llawer i'w adrodd dros y ddyddiau dwethaf yma, mae hi'n dal yn oer, ond oer gydag awyr las, felly dydi hi ddim yn ddrwg felly! Fe gefais fwy o ymwelwyr dydd Gwener, John ac Anwen o Aberystwyth. Maen nhw'n teithio o amgylch yr Ariannin am bythefnos felly mae amser yn brin ganddynt! Bob amser yn braf cael Cymry yn ymweld. Maen nhw'n aros yn La Chacra a dwi'n mynd yno heno am swper gyda nhw, maen nhw'n mynd drosodd i'r Gaiman heno a dwi'n mynd yr un adeg a nhw (ac ar yr un bws gobeithio!!). Dwi'n edrych ymlaen i fynd i'r Gaiman, mae hi'n Wyl y Glaniad dydd Mawrth, sef dathlu glaniad y Mimosa ym Mhatagonia yn 1865. Mae gwahanol weithgareddau yn digwydd dros Batagoniad ar Gorffennaf 28 a dwi'n gobeithio mynd i Borth Madryn, lle glaniodd y llong, lle mae'n nhw'n ailactio'r glaniad! Yn anffodus, dwi'n meddwl fod Eisteddfod Madryn wedi ei gohirio achos y ffliw moch. Dwi hefyd yn gobeithio mynd i Benrhyn Valdes tra dwi yno i weld y morfilod a'r bywyd gwyllt arall draw yno, wedi prynu cerdyn newydd i'r camera felly lle i dros fil o luniau!! Mae hi hefyd yn wythnos olaf Catrin yn y Gaiman cyn iddi ddychwelyd i Gymru ar ol blwyddyn yno'n dysgu, mae'n mynd i fod yn amser trist iawn iddi! Dim llawer mwy i'w adrodd dwi ddim yn meddwl ac mi fyddai'n diweddaru'r blog ddiwedd yr wythnos mae'n siwr felly chau chau am rwan!
ON Llongyfarchiadau i Llanfair DC am enill tarian y Summer League ac i Edwart am chwarae mor dda (medde nhw!)!!

Mae hi wedi bod yn oer iawn dyddiau dwetha 'ma, yn enwedig dros nos....a maen rhaid ei bod hi'n oer iawn neithiwr achos doedd dim dwr pan sefais yn y gawod bore ma! Peips wedi rhewi dros nos!! Galwyd y plymar, dim gen i mae'n amlwg, ac fe ddatryswyd y broblem heb ormod o drafferth! Galwodd ymwelydd arall o Gymru heibio'r Ganolfan pnawn ma, hogyn o Amlwch sydd ar ddiwedd taith 6 mis o gwmpas De America ac roedd yn neis iawn clywed am ei anturiaethau o gwmpas De America. Dwi'n meddwl bydda i'n mynd i'r Gaiman ar y penwythnos i edrych am chydig o gynhesrwydd!! Mae hi'n Wyl y Glaniad ddydd Mawrth nesaf a dwi'n gobeithio ymuno yn y dathliadau.

Dydd Mawrth Gorffennaf 22ain
Eira eira eira y bore yma!! Mi nath fwrw eira heddiw am oriau..ond mae'n rhaid ei fod yn eira gwlyb achos nath ddim sticio o gwmpas am hir! Ond doedd hi ddim yn dywydd mynd i nunlle heddiw..felly dyma'r llyfrau Sbaeneg yn dod allan unwaith eto! Mae'n dod yn ei flaen dwi'n siwr...dim ond eisiau hyder rwan i'w ymarfer!
Daeth dau hogyn o Brifysgol Utah yn America draw i'r Ganolfan heno. Roedd un ohonynt, Bentley Snow, wedi cael ysgoloriaeth o'r coleg i wneud rhaglen ddogfen ar y Diwylliant Cymreig ym Mhatagonia. Mae'n anodd credu fod gan brifysgolion America gymaint o ddiddordeb yn y math yma o beth! Roedd Bentley yn cyfweld gwahanol bobl am beth oedd Cymru yn olygu iddyn nhw, ac roedd wedi cael agoriad llygad gyda'r holl deimlad oedd tuag at Cymru a'r iaith Gymraeg! Roedd ganddo ddisgynyddion Cymreig ac roedd am fynd i ddarganfod mwyn amdanynt ar ol iddo fynd adre ac roedd ef ei hun yn dangos diddordeb dysgu Cymraeg hefyd! Anhygoel...piti na fyddai rhai pobl yng Nghymru mor frwdfrydig!!

Diwrnod y Ffrind hapus i bawb!

Dydd Llun 20fed Gorffennaf

Codi'n gynnar y bore yma (cynnar i fi beth bynnag, does na ddim llawer o alw i fi godi cyn cinio dyddia yma!). Fe gyrhaeddais y deintydd am 10:30.....roedd hi bron yn 2 erbyn i mi adael!!!! Doedd ddim y tair awr a hanner mwyaf pleserus o fy mywyd o bell ffordd..mae mynd at y deintydd yma'n brofiad gwahanol iawn yn yr Ariannin, ond tair awr a hanner yn ddiweddarach, un triniaeth root canal yn ddiweddarach ac mae wedi ei sortio am byth gobeithio!! Diolch i Joyce unwaith eto am fod mor anymeddgar efo fi!!
Mae hi'n Ddiwrnod y Ffrind yma yn yr Ariannin heddiw ac fe ges ymwelydd gyda bocs o siocledi! Un o berthnasau Anti Olwen Cricor, sef Shirley Freeman, maen nhw mor garedig yma ac mae hi wedi fy ngwahodd i fynd draw i'w chartref yr wythnos yma rywbryd.
Treluiais weddill y noson gyda fy llyfrau Sbaeneg.....

Dydd Sul 19eg Mehefin
Gwynt gwynt gwynt trwy'r dydd ddoe a glaw glaw glaw trwy'r dydd heddiw! Felly dim llawer i'w wneud penwythnos yma....ond canolbwyntio ar fy Sbaeneg wrth gwrs. Mi oeddwn i'n dysgu Sbaeneg drwy wylio un o fy holl filmiau erioed neithiwr, Gladiator...neu Gladiador yn Sbaeneg ac mi oeddwn i wrth fy modd gyda'r frawddeg anfarwol...Me llamo Maximus Decimus Meridius...!! Cefais wahoddiad i swper i lle Jeremy Wood a'i wraig heno am swper (ia bwyta eto Ifan!! Mae Ifan yn dweud mai cwbl dwi'n neud ydi bwyta yma!!) ac mi oedd yn bryd bendigedig, cyri cyw iar ac ysbigoglys (neis cael chydig o sbeis!) a crymbl afal a chwstard...just fel bod adre!! Mae Jeremy wedi bod yn cynhyrchu dvd ar Esquel ac am imi wneud y 'voiceover' yn Gymraeg felly mi fydd hyn yn brosiect arall i mi. Mae Jeremy a'i wraig hefyd yn ffrindiau efo Mathew Rhys ar ol ei holl dripiau yma, dwi'n jealous iawn!! Mae'n ffrindiau mawr efo Rhys Meirion hefyd. Mae rhywun o'r enw Bentley Snow yn dod yma fory i ffilmio hefyd! Gwneud prosiect ar Gymry Patagonia, dwi'n meddwl mai Americanwr ydi, cewn weld!
Noson dda o gwsg i fi heno gobeithio...dwi'n dychwelyd at y deintydd fory ar ol y trawma 'rol cyrraedd...gobeithio na fydd hi'n rhy frwnt! Anodd credu fod chwech wythnos wedi mynd heibio ers i mi adael Cymru!

Dydd Gwener 17eg Gorffennaf 2009

Diwrnod digon distaw heddiw, braf ac yn gynnes ond dim llawer o awydd mynd i nunlle am dro heddiw, felly, gan fy mod wedi bod yn anwybyddu fy sgiliau Sbaeneg yn ddiweddar, dyma fi'n nol fy llyfrau ac yn dechrau dysgu unwaith eto...dwi rwan yn gwybod enwau'r teulu yn Sbaeneg, mae Gwawr a Non yn hermanas i fi ac Edwart yn hermano! Abuela ydi Laura May ac mae Ifan, Cai a Caleb yn sobrinos a Lily yn sobrina i fi! Lleucu, Blod a Mel, Gwenno, Mari a Lowri, mi ydych chi'n primas! Dewi a Huw..you guessed it...primos!
Dwi hefyd yn gwrando ar wersi Michel Thomas, ieithydd enwog, medde nhw, ar fy ipod. Mae wedi datblygu ffordd newydd o ddysgu ieithoedd drwy ddangos sut i adeiladu brawddegau...mi gyrhaeddais hoff ran Hywel heddiw a dysgu sut i ddweud ...'que impresion tiene de la situation politica y economica en Mexico ahora?' sef 'beth wyt ti'n feddwl am y sefyllfa wleidyddol ac economaidd yn Mecsico ar hyn o bryd?'!! Dwi ddim yn siwr pryd gai gyfle i ddefnyddio ac impressio pobl efo'r frawddeg hon rhaid fi ddeud...yn enwedig gan bod fi dal ddim yn gallu deud yr amser mewn Sbaeneg yn iawn eto!! Dwi'n hefyd yn gallu dysgu geiriau drwy wylio ffilmiau gydag isdeitlau, yn enwedig geiriau sy'n cael eu hailadrodd o hyd fel Vamos a dios mio!! O wel, estoy casada felly buenos noches!

Sgio, cerdded a 'chydig o waith!

Dydd Sadwrn 4ydd Gorffennaf

Tywydd ofnadwy heddiw, felly dim dewis ond aros i mewn o flaen y teli bocs! Llewod a ffeinal Wimbledon ymlaen, felly digon i fy niddori!

Dydd Sul 5ed Gorffennaf

Rhagor o law felly gwylio ffeinal dynion Wimbledon (aeth ymlaen yn ddigon hir!) a meddwl beth ydw i am wneud am y mis nesaf! Fel y dywedais, mae bron popeth wedi cael ei ohirio ym mis Gorffennaf, felly gwaith paratoi ar gyfer mis Awst fydd hi mae´n siŵr. Ond o leiaf mi fydd gen i gwmni yn y dyddiau nesa fan od Hywel a Catrin yn dod draw o´r Gaiman am dro, yr un yw´r sefyllfa draw fanno felly dod draw i weld be sy´n mynd ymlaen yn fama!

Dydd Llun 6ed Gorffennaf

Diwrnod arall o law di-baid! Glawio trwy´r dydd a gorfod gosod bwcedi mewn llefydd strategol yn y gegin i ddal y dŵr odd yn dod i mewn trwy´r to! Ges i wers Sbaeneg arall yn y prynhawn, ond yn anffodus mae fy athrawes yn mynd i Buenos Aries am fis felly mi fydd raid i mi wneud gwaith astudio fy hunan…dwi´n llawn bwriadu gwneud hyn ar y funud…ond gewn ni weld! Mi gyrhaeddodd Hywel a Catrin Esquel tua 10 heno a mynd draw i aros yn Casaverde yn Nhrevelin. Maw Casaverde yn cael ei redeg gan Bibi aí theulu ac mae hi wedi dysgu Cymraeg er nad oes ganddi unrhyw gysylltiadau Cymreig.

Dydd Mawrth 7fed Gorffennaf

Ges i neges gan Hywel yn deud eu bod yn bwriadu mynd i La Hoya heddiw i sgïo felly dyma hi´n penderfynu bachu´r cyfle i fynd gyda nhw. Dwi erioed wedi sgïo o´r blaen ond bob amser wedi bod eisiau mynd felly cyfle delfrydol gyda´r Ganolfan ddim ond rhyw 8 milltir o Esquel.
Felly ar ôl bod yn nol ein hoffer sgïo, ffwrdd â Catrin, Hywel a fi, ynghyd â Sara ac Anest o Gaernarfon sy´n teithio o amgylch De America i LA Hoya! Doeddwn i ddim yn siŵr beth i´w ddisgwyl ac mi oedd y daith ar y lifft i gyrraedd y mynydd yn ddigon ofnus ynddo´i hunan! Sara gafodd y job anffodus o helpu fi ddysgu sgïo ac roedd hi´n athrawes amyneddgar a da iawn ar ôl iddi ddangos y pethau pwysig imi, fel sut i stopio (!) mi oeddwn i´n ddigon hapus i fynd fy hun, a ffwrdd â hi, Hywel ac Anest i ben y mynydd i edrych am ´runs´ mwy heriol. Mi oedd Catrin a fi´n ddigon hapus i aros ar y bryn ´nursery´ am y tro ynghanol y plant bychan, oedd yn gwibio i lawr heibio ni! Y darn anoddaf oedd cydio yn y rhaff oedd yn ein cludo nôl i fyny´r bryn, ac mae gen i glais mawr ar fy mraich am fy ymdrechion. Mae´n amlwg nad oedd fy nhechneg i´n iawn! Fe gawsom brynhawn pleserus iawn ac roeddwn i wedi mwynhau mas draw ac yn gobeithio cael dod yma eto! Ac ar ôl submarino yr un i orffen y prynhawn, nol a ni lawr i Esquel yn y tacsi, gan weld rhai golygfeydd anhygoel ar y ffordd i lawr.

Es i Drevelin y noson honno i ymuno gyda´r criw, a des yn ôl i Esquel ar y bws olaf ar ôl cael swper ac wedi blino´r lân. Mi gysgais i´n dda iawn y noson honno! Lot gwell na Catrin, Hywel, Sara ac Annest! Ond stori arall yw honno!

Dydd Mercher 8fed Gorffennaf

Deffrois y bore yma gyda chyhyrau dolurus iawn! Mi oedd gen i fy nosbarth siarad am 2 ac roedd 2 o´r dosbarth wedi mentro i´r wers. Daeth Catrin a Hywel i ymuno gyda´r dosbarth ac fe gawsom awr hwylus iawn. Aethom am baned wedyn i Maria Castana ac yna aeth Catrin i finnau i weld gorsaf drên La Trochita, ond doedd y trên ddim yno wrth gwrs. Un o´r dyddiau yma, mi wela i´r hen drên stem!

Roedd yna e-bost yn fy nisgwyl pan gyrhaeddais yn ôl yn fy ngwahodd i gyfarfod grŵp gefeillio Aberystwyth ac Esquel. Dwi´n meddwl mai'r llynedd wnaethon nhw efeillio ac roeddynt yn awyddus imi fynd draw i gyfarfod pawb. Felly ffwrdd a fi, Hywel a Catrin draw i'r Ganolfan Dwristiaeth i'r pwyllgor, yn anffodus, doeddwn i ddim wedi gallu deall dim bron o'r cyfarfod gan ei fod yn sbaeneg, ond o leiaf roeddwn i wedi cyfarfod pobl wahanol, a dwi'n gobeithio gallu eu cynorthwo dros y misoedd nesa. Aeth Catrin, Hywel a fi dros y ffordd i Killarney's am Quilmers bach cyn mynd ymlaen i La Luna am swper.

Dydd Iau Gorffennaf 10fed

Mae trip o bobl ifanc Gogledd Cymru sy'n cael ei drefnu ar y cyd rhwng yr Urdd a Menter Patagonia yn dod i Batagoniaym mis Hydref ac mae gan Hywel a finnau lawer o waith paratoi ar ei gyfer. Yn ddigon ffodus, roedd Hywel draw gyda chriw y llynedd ac yn gwybod pa weithgareddau oedd y bobl ifanc wedi fwynhau. Aethom ati i lunio amserlen ar eu cyfer. Mae cymaint i'w weld am amser yn brin.
Penderfynasom fynd am 'treat' bach ar ol yr gwaith caled a mynd i Maria Castana am waffle yr un cyn i Catrin a Hywel adael ar y bws nos y noson honno.

Dydd Sul Gorffennaf 13eg
Mi oedd hi'n ddiwrnod braf iawn heddiw felly penderfynais fynd i ddarganfod mwy o Esquel ac fe gerddais i Laguna la Zeta, llyn sydd rhyw 5k o Esquel. Mae'r llyn i fyny ffordd droellog serth, ac mi oedd cyfradd curiad y galon yn codi wrth gerdded i fyny'r llwybr! Roedd y llyn yn le tawel, hardd iawn a fi oedd yr unig un o gwmpas. Roedd yr olygfa yn edrych i lawr ar Esquel o ben y bryn yn un arbennig iawn ac mae'r dref yn edrych yn llawer mwy o uchder!!


Dydd Mawrth Gorffennaf 15fed
Diwrnod braf braf iawn arall heddiw, felly es am dro arall. Ar hyn y tracs tren i gyfeiriad La Hoya y tro ma. Des ar draws lle o'r enw La Cascada (rhaeadr ydi cascada..ond nes i ddim gweld rhaeadr chwaith!) ac mi oedd yn le neis iawn i fynd am dro, gyda'r awyr yn las a'r haul yn adlewyrchu ar y dwr. Nes i basio arwydd Esquel ac Aberystwyth (maen nhw wedi gefeillio'r llynedd), y cae peldroed a'r pwllnofio...oedd yn hollol wag wrth gwrs oherwydd ei fod ar gau oherwydd y ffliw! Mae yna ddelw dyn eira anferth ar y ffordd wrth ddod i mewn i Esquel hefyd...dydi dyn eira just ddim yn iawn ym mis Gorffennaf!!
Es allan am bizza y noson honno gyda dwy eneth o Goleg Llanymddyfri sydd drosodd ym Mhatagonia am fis. Maen nhw'n aros gyda theulu yn y Gaiman ac wedi dod draw i Esquel i sgio. Mae hi'n dechrau prysuro yma rwan hefyd, gyda thwristiaid yn ymddangos. Roedd na Almaenwyr yn La Anomina heddiw fyd!

Dydd Mercher Gorffennaf 16eg
Roedd hi'n amser y dosbarth siarad unwaith eto, a daeth y ddau aelod ffyddlon unwaith eto! Fe gawsom siarad am bob math o bethau a wedyn fe dreuliais y prynhawn yn gweud man bethau fel mynd i'r londret...mae'r Sbaeneg yn dal yn anobeithiol ond o leiaf mae'n gwella chydig bach a dwi'n gallu rhywfath o ddeud be dwi isio! Cefais wahoddiad i dy Gladys am swper a blasus iawn oedd hefyd! Dwi wrthi'n trio ysgrifennu Llais yr Andes ac roeddwn eisiau mynd i drafod syniadau gyda Gladys. Roedd yna gem beldroed bwysig iawn yn digwydd heno, rownd derfynol clybiau De America, equivalent i'r Champions League Ewrop. Mae'n siwr eich bod yn gwybod eu bod wrth eu boddau gyda pheldroed yma...ac mi nath dim o'r ARiannin, Estudiantes de la Plata guro tim o Frasil, felly roedd llawenydd mawr yma!! Roedd cyrn y ceir yn bibian tan y bore felly ni chefais lawer o gwsg!!

Chilly yn Chile a Ffliw´r Moch

Dydd Gwener 26ain Mehefin
Tecstiodd Clare neithiwr yn holi os hoffwn i fynd am dro gyda hi a Victor i Chile heddiw, doeddwn i erioed wedi bod yn Chile o'r blaen, felly pam lai oedd medde fi! Mi oeddem ni'n cael tacsi o Drevelin felly roedd rhaid i mi ddal y bws 7:50 o Esquel ac mae hi'n dywyll fel bol buwch adeg hynny ac yn anodd codi! Mi oedd hi'n fore oer oer iawn hefyd, ond yn sych...hyd nes cyrraedd Trevelin, lle'r oedd hi'n gwbl wyn ac yn bwrw eira! Mae'r tywydd yn rhyfedd iawn yma!
Roeddem ni'n mynd i Futelefu, tref yn Chili sydd ochr arall i'r ffin ac mae rhyw 30 milltir i ffwrdd a dydi hi ddim y ffordd orau o bell ffordd! Dyma ni'n cyrraedd 'border control' ochr yr Ariannin, sy'n cael ei redeg gan y fyddin, a chwbl alla i feddwl ydi bod milwyr yn cael eu gyrru yma i weithio fel cosb!! Mae mewn lle mor anghysbell, wir yng nghanol unlle a fedra i ddim meddwl fod llawer o bobl yn pasio heibio, yn enwedig yn y gaeaf. Mi wnaethon nhw gymryd digon o amser yn mynd trwy ein dogfennau beth bynnag. Ond cawsom ein gadael allan ac yn ein blaenau drwy dir neb nes cyraedd 'border control' Chile, lle'r oedd y swyddogion yn ein disgwyl yn gwisgo masgiau, mae'n rhaid bod golwg sâl arnom ni!
Roedd y gwahaniaeth rhwng Chile a'r Ariannin i'w weld bron ar unwaith...ac nid yn unig oherwydd yr ieir oedd yn cerdded tu allan i'r swyddfa! Roedd Chile yn teimlo'n hollol wahanol a ninnau prin dros y ffin. Cawsom fynediad i'r wlad – stamp arall i'r casgliad – ac ymlaen a ni i'r dref. Mae Futelefu yn dref brysur yn yr haf gyda thwristiaid yn dod i fwynhau'r awyr agored...ond ar ddiwrnod dychrynllyd o oer yng nghanol y gaeaf, roedd hi fel y bedd! Mi oedd yr eira wedi peidio ond roedd hi'n rhewllyd rhewllyd ac roeddwn i'n falch fy mod wedi gwisgo fy thermals o dan fy nillad, yn ogystal â dwy got, menig sgïo, het wlân a sgarff...ac mi oeddwn i'n dal yn oer!
Mi oedd Clare yn dweud fod y golygfeydd o'r mynyddoedd o gwmpas y dref yn anhygoel..ond doedd dim posib gweld dim oherwydd y niwl!
Aethom i mewn i siop i brynu siocled (rhatach yma na'r Ariannin!) ac roedd y siop yn fy atgof o'r siop yn Open All Hours! Penderfynasom fynd i gaffi i gynhesu..ond dwi'n meddwl ei bod hi'n gynhesach tu allan! Does 'na ddim nwy yn Futelafu ond mi ges baned dda iawn rhaid fi ddeud!
Mi oedd hi'n amser dychwelyd i'r Ariannin erbyn hyn a gorfod mynd trwy'r un rigmarol o groesi'r ffin!
Es i dy Clare a Victor am ginio cyn dychwelyd i Esquel ganol pnawn, roedd gen i waith i'w wneud! Roeddwn i'n cymryd fy nosbarth plant cyntaf ar fy mhen fy hun ac yn teimlo braidd yn nerfus! Doeddwn i ddim yn siŵr sut oedd y plant yn mynd i fy neall i...ond doedd dim rhaid poeni, doedd dim problem a chyda digon o ystumiau roedd pawb wedi mwynhau, dwi'n gobeithio!
Roedd cebl y teledu wedi ei ailgysylltu hefyd, ac felly gefais noson o fynd trwy'r sianeli gyda rhai ffilmiau'n cael eu 'dubbio' ac eraill gydag isdeitlau. Roeddwn i'n falch o weld ESPN hefyd, oedd yn golygu fy mod i'n gallu gwylio'r rygbi! Hwre!!

Dydd Sadwrn 27 Mehefin
Codi'n gynnar heddiw felly i wylio'r Llewod v De Affrica ac ew am gêm dda, piti am y canlyniad! O'Gara!! Does 'na ddim llawer o ddiddordeb gan bobl yma am y rygbi deud gwir, pêl-droed ydi popeth. Wimbledon oedd hi wedyn am y prynhawn a gweld ei bod hi'n boeth iawn adre...dwi ddim yn methu gorfod gwisgo fy iwnifform gwaith yn y tywydd poeth rhaid fi ddeud!

Dydd Sul 28 Mehefin
Es draw i Drevelin pnawn yma eto i gael cinio gyda Clare a'r teulu. Cefais brynhawn diddorol iawn gyda Clare, Victor a phlant Victor, Roedden nhw yn ymarfer eu Saesneg gyda fi a finnau'n ceisio ymarfer fy Sbaeneg drwg gyda nhw. Mae 'amser teulu' yn bwysig yma ac fe chwaraeasom 'rummy' trwy'r pnawn cyn i Clare ddangos ei doniau coginio a gwneud cacenni cri, neis iawn!
Roedd hi'n ddiwrnod etholiadau heddiw ac mae diwrnod pleidleisio yn wahanol iawn i adre! Erbyn i mi gyrraedd nôl i Esquel, roedd tyrfa wedi ymgasglu ar y stryd efo baneri a drymiau yn mynegi eu teimladau am y llywodraeth....gwahanol iawn i bleidleisio yng Nghapel Pentrecelyn!

Dydd Llun 29 Mehefin
Mi oeddwn i'n cychwyn fy ngwaith o ddifrif heddiw ac roedd gen i ddosbarth Wlpan yn Nhrevelin am 9 y bore, oedd yn golygu dal y bws 7:50 o Esquel. Un o'r pethau mwyaf dwi'n gofod dod i arfer gydag ef ydi diffyg car a gorfod dibynnu ar y bysys sy'n troi fyny pan fyddan nhw'n ffansio! Mae aros dros hanner awr am fws peth cynta'n y bore a hithau'n dywyll ac yn oer yn 'frustrating' iawn, ond dyne ni! Bydd rhaid fi ddod i arfer.
Laura sy'n dysgu Wlpan 1. Mae hi'n byw yn Nhrevelin ac wedi dysgu Cymraeg er nad oes ganddi gysylltiadau Cymreig. Roedd hi wedi treulio cyfnod yn Llangrannog ddechrau'r flwyddyn yn gwirfoddoli ac wedi cael amser wrth ei bodd ac mae ei Chymraeg yn ardderchog! Y peth oedd yn ei phoeni oedd ei bod hi'n siarad Cymraeg y de a finnau'n dod o'r Gogledd! Maen nhw'n dueddol o siarad Cymraeg gydag acen ogleddol yma hefyd sy'n ddiddorol iawn ac maen nhw'n hoffi fy acen i'n fawr iawn!
Nol ar y bws yn y prynhawn ac roedd gen i wers Sbaeneg o'r diwedd! Dwi'n cael gwersi gan Liliana sy'n un o fyfyrwyr Wlpan 2 a dwi'n cael gwersi ganddi mewn cyfnewid am gymorth gyda'i Chymraeg, sy'n siwtio fi i'r dim! Does gan Liliana ddim cysylltiad Cymraeg chwaith, dim ond diddordeb mewn ieithoedd, mae hi'n siarad Saesneg, Rwsieg a Ffrangeg, yn ogystal â Sbaeneg, ond Cymraeg ydi'r anoddaf hyd hyn meddai hi!

Dydd Mawrth 30 Mehefin
Diwrnod i ddal fyny gyda gwaith papur heddiw! Sgwennu ambell erthygl i wefan MenterPatagonia ac erthygl i'r Bedol a chyfieithu bwydlenni'r dafarn Wyddelig i Gymraeg!

Dydd Mercher 1 Gorffennaf
I Drevelin ar y bws unwaith eto i Wlpan 1 efo Laura a chyfarfod bychan wedyn a darganfod fod y llywodraeth yn bwriadu cau'r ysgolion yn gynnar ynghyd a chanslo gweithgareddau a chau adeiladau am y mis nesaf mewn ymgais i ddelio gyda'r ffliw moch!! Mae nifer fawr yn dioddef o'r ffliw yma ac mae'r llywodraeth wedi panicio braidd ac felly bydd ysgolion, sinemâu, pyllau nofio, canolfannau hamdden ac ati ar gau am fis!! Mae llawer o bobl yn cerdded o gwmpas Esquel efo masgiau a menig rwber ar eu dwylo. Ma si bydd y llywodraeth yn cyhoeddi 'State of Emergency' dros y penwythnos, gewn ni weld! Dydi teithio byth yn ddiflas nad ydi!!
Roedd gennyf fy Nghlwb Siarad cyntaf y pnawn yma, sef clwb i'r dysgwyr sydd eisiau ymarfer eu Cymraeg ac fe gefais brynhawn diddorol yn siarad am yr Ariannin a Chymru.

Dydd Iau 2 Gorffennaf
Es drosodd i Drevelin ar y bws eto'r bore yma (mae'n siŵr eich bod yn dechrau gweld patrwm! Mynd i Drevelin ar y bws....dod adref o Drevelin ar y bws!) i gyfarfod Clare a mynd i gyfarfod rhai o'r bobl sy'n gweithio o fewn twristiaeth a diwylliant yn y pentref. Yr un neges oedd gan bawb, popeth wedi ei ohirio am fis felly dim byd yn mynd ymlaen felly dyne ni! O leiaf bydd gennyf ddigon o amser i baratoi ar gyfer mis Awst!

Dydd Gwener 3 Gorffennaf

Ges i ddosbarth plant eto pnawn yma, ac mi oedd y plant wedi blino´n arw heddiw! Ond fe gawsom hwyl yn dysgu enwau pynciau´r ysgol yn Gymraeg.
Mae Clare yn mynd i Gymru am fis felly roedd hi'n cael noson ffarwelio yn y lle pizza yn Esquel. Roeddem ni'n cyfarfod am 9:30...mae'n anodd dod i arfer bwyta mor hwyr â finnau wedi arfer cael swper am 6! Ond roedd criw ohonom ni yno....ynghyd a llawer iawn o bobl ifanc..dathlu bod yr ysgol ar gau yn fuan dwi'n meddwl! Fe gawsom fwyd da iawn, ond roedd hi'n amser mynd pan ddaeth y peiriant carioci i fyw a'r plant yn canu Chuiquitita mewn Sbaeneg!

Oerfel, prydferthwch a´r ddannodd!

Dydd Gwener Mehefin 19

Mi oeddwn i a Heledd wedi trefnu i fynd i Barc Celedlaethol Los Alerces y bore yma. Mi nes i ddeffro, edrych allan trwy´r ffenestt ac yn gobeithio nad oedd hi´n glawio…ond roedd Esquel yn wyn ac yn dal i fwrw eira!! Mi oeddwn i´n siwr na fyddai´r trip yn mynd yn ei flaen, ond dyma´r bws mini yn cyrraedd ac mi ddywedodd y dyn o´r cwmni ei bod hi´n braf yn y parc, doeddwn i ddim yn ei gredu´n llwyr ond i ffwrdd a ni am y parc ac yn wir, er byn cyrraedd y parc doedd dim golwg o unrhyw eira er ei bod hi braidd yn gymylog ac yn oer oer iawn. Ond dyma´r haul yn dangos ei wyneb ganol bore ac mi gawsom ni ddiwrnod bendigedig ym Mharc Los Alerces (math o goeden ydi Alerces). Roedd yr awyr yn las las a´r haul yn tywnnu ac roedd rhai o´r golygfeydd yn anhygoel, yn enwedig y golygfeydd yn edrych ar draws y llyn gyda´r mynyddoedd yn adlewyrchu yn y dwr. Roedd y tywysydd yn swnio fel ei fod yn llawn gwybodaeth hefyd, dim ond piti nad oeddwn i´n gallu gwerthfawrogi´r hyn oedd yn ei ddweud. Dwi´n edrych ymlaen i gael dod nol i´r parc hwn gan ei fod yn fy ngardd gefn bron. Fe gawsom ni´n parc i ni´n hunan yn gyfangwbl heddiw gan nad oes neb arall yn mynd yno yn y gaeaf.

Roedd y rhan fwyaf o´r eira wedi mynd erbyn cyrraedd yn ol i´r ganolfan ac roedd hi´n brysur iawn yno gyda´r amryw ddosbarthaidau oedd yn digwydd. Eisteddais i mewn ar ddosbarth plant Gladys, pedwar disgybl brwdfrydig iawn sy´n dilyn cwrs Taith Iaith i ddysgwyr. Roedd hi´n sesiwn hwylus iawn a dwi´n edrych ymlaen i fod yn rhan o´r dosbarth hwn.

Nos Wener, dyma´r trafferth yn dechrau!!! Dannodd ofnadwy!! Mi oeddwn i wedi cael trafferth cyn mynd i ffwrdd ac wedi bod at y deintydd yn Rhuthun a hwnnw wedi deud nad oedd dim o´i le…..ond mi oedd rhywbeth mawr o´i le!!!

Dydd Sadwrn Mehefin 20

Wedi noswaith ddigwsg, dyma fi´n dechrau tecstio gwahanol bobl yn gofyn be ddyliwn i wneud…dydi hi ddim yn beth pleserus bod mewn poen mewn gwlad lle nad ydych chi´n gallu siarad yr iaith!! Dyma Joyce yn dod i fy achub ac aeth a fi o gwpas holl ddeintyddion Esquel, ac mae llawer ohonnynt, ond dim lwc, pawb ar gau ar ddydd Sadwrn! Doedd dim amdani felly ond mynd i´r ysbyty! Ymunais â´r ciw yn A&E (ar ol talu 30 peso, rhyw 5 punt) a phan ddaeth fy nhro i, es i´r ciwbicl lle cefais fy nghweld gan y meddyg. Ar ol edrych yn fy ngheg penderfynodd fy mod i angen pigiad yn fy mhen ol i leddfu´r boen!! Dyma´r tro cyntaf i mi gael pigiad yn fy mhen ol a dydi ddim yn brofiad dwi am ailadrodd yn fuan!! Does gen i ddim syniad beth oedd yn y chwistrelliad…ond mi weithiodd i´r dim!! Dydi ymweld â´r ysbyty ddim yn brofiad dwi am wneud eto ar frys…ond dyne ni!!

Mi oeddwn i´n edrych ymlaen felly i wrando ar gem y Llewoc v De Affrica. Dwi´n gallu gwrando ar radio´r BBC trwy´r cyfrifiadur yma felly dyma fi´n ei roi ymlaen…ond som am siomedigaeth!! Does ganddyn nhw ddim yn hawlfraint i ddarlledu chwaraeon byw!! A´r hyn gefais ar 5live oedd ailadroddiad o´r rhaglen cyn gem beldroed ffeinal yr FA llynedd!! Felly, roedd rhaid i mi ´wylio´r´ gem ar y gwasanaeth testun ar BBC sport!! Dim hyn oedd gen i mewn golwg o gwbl!

Mi oedd pobl Trevelin wedi trefnu te croeso i mi´r noson honno a dyma fi´n dal y bws yno, yn teimlo tipyn gwell erbyn hyn, ond ddim am fwyta dim melys rhag ypsetio´r ddaint. Ond sut allwn i wrthod yr holl ddanteithion blasus oedd wedi eu paratoi ar fy nghyfer! Digywilydd fyddai hynny! Cefais gwrdd â phobl glên Trevelin ac mi roedd y gacen almon yn fendigedig! Dwi´n edrych ymlaen i ddod i Drevelin, maen nhw´n bobl tebyg i bobl Pentrecelyn!

Dydd Sul Mehefin 21

Mi oedd hi´n Ddiwrnod y Tad heddiw a rhan fwyaf o bobl yr ardal yn treulio´r diwrnod gyda´u teuluoedd. Es i draw i Drevelin at y bobl eraill dideulu yma a mynd am dro i gwmpas y pentref gyda Clare a Heledd. Roedd hi´n ddiwrnod braf a cefais weld yr olygfa odidog o´r mynyddoedd o´r diwedd. Aethom am bizza i ddiweddu´r diwrnod, daeth llawer o´r Eidal drosodd i ´r Ariannin yn y ganrif ddiwethaf ac mae bwyd Eidaledd blasus iawn i´w gael.


Dydd Llun Mehefin 22

Mi oedd rhaid mynd i edrych am ddeintydd y bore yma doedd. Aeth Joyce a fi i dri neu bedwar lle gwahanol nes i rywun all edrych arnaf. Mae´r deintydd yn brysur iawn yma mae´n amlwg, yr holl dulce de leche ´falle! Dyma´r deinydd yn agor y ´filling´ac yn dechrau busnesa yn y daint, doedd hi ddim yn gweld arwydd o ddim byd yn y pelydr x, ond ar ol archwilio gyda nodwydd (yn boenus iawn!) dyma hi´n dod o hyd i´r drwg ac yn dangos y nodwydd llawn puss yn fuddugoliaethus o flaen fy llygaid! Wel son am wingo mewn poen, ac ar ol cael y tabledi gwrthfiotig mwyaf dwi erioed wedi eu gweld (digon i ladd ceffyl dwi´n siwr!) fe leddfodd y boen. Treuliais weddill y diwrnod yn teimlo´n drist iawn drostaf fi´n hun, ew peth cas ydi bod mewn gwewyr mewn gwlad ddiarth! Mi oedd Joyce yn werth y byd a dwn i ddim beth faswn i wedi gwneud hebddi!! Diolch yn fawr IAWN Joyce!


Dydd Mercher Mehefin 24

Dwi´n mynd i Drevelin ar fore dydd Mercher i gynorthwyo gyda´r dosbarth Wlpan ac oherwydd mai dyma´r tro cyntaf i mi fynd ac nad oes gennyf i oriad eto, penderfynais fynd ar y bws 9 fel nad oedd rhaid i mi sefyll tu allan i´r ysgol am dri chwarter awr (gan ei bod hi mor ofnadwy o oer!)…ond ni weithiodd y cynllun o gwbl! Ni ddaeth y bws 9 o´r gloch ac mi oeddwn i´n fferu yn yr arhosfa fws nes deg munud wedi deg!! Mi oedd y dosbarth drosodd erbyn i mi gyrraedd!! Mae dod i arfer peidio cael car a gorfod dibynnu ar fysys yn mynd i fod yn anodd iawn. Ond mi ges oriad, felly ni fydd problem y tro nesa!
Es i fyny i Casaverde, yr hostel yn Nhrevelin i edrych am Heledd ac aeth y ddwy ohonom at yr arhosfa i ddal y bws 12:15 nol i Esquel…ond doedd dim bws 12:15 wrth gwrs! Roedd rhaid i ni aros tan 1 am y bws nesa! Mae´n siwr bod bobl yn chwerthin ar ben yr eneth yn y got wen sy´n gwneud dim ond sefyll yn aros am fws yn yr oerfel!
Mi wnaethom benderfynu ein bod ni´n haeddu cinio yn y caffi neis yn y dre, La Luna i gynhesu, a submarino bach wrth gwrs. Ac fel ´treat´bach i goronni´r cyfan, ges i waffles dulce de leche….hmmm sgwn i pam fod gen i´r ddannodd!!

Paneidiau a chacennau diri!

Dydd Sadwrn, Mehefin 12fed

Mae rhyw 36,000 o bobl yn byw yn Esquel ac fe symudodd rai o’r ymsefydlwyr ar draws y paith i edrych am well amodau. Maen nhw´n deud bod rhaid i bawb wneud y daith ar draws y paith o leiaf unwaith i gael gweld yr olygfa…tro nesa falle!

Dwi´n mynd i fod yn byw mewn fflat sy’n sownd i’r Ganolfan Gymraeg ac Ysgol Gymraeg yr Andes yma yn Esquel, reit yng nghanol y dref, a mi ddaeth Clare i gyfarfod fi a mynd a fi am ´tour´o gwmpas y dref. Mae Clare o ardal Wrecsam yn wreiddiol ac wedi bod drosodd yma ers rhyw 4 mlynedd bellach yn dysgu ac yn cydlunio´r cynllun Cymraeg.

Ges i weld y llefydd pwysig, y londrét (sydd ddim yn golchi dillad isa am rhyw reswm, mi fyd raid i mi wneud rheiny efo llaw!!!) La Aonima, ateb yr Ariannin i Tesco a’r dafarn Wyddelig wrth gwrs! Mae Clare yn rhugl yn y Sbaeneg rŵan a dwi´n gwbl genfigennus ac mae RHAID o fi gychwyn dysgu! Dwi´n deud “Lo Siento, na habler Castellano´´ lot gormod!! (sef Mae’n ddrwg gen i dwi ddim yn siarad Sbaeneg). Ond mi ydw i yn gwybod rhai geiriau pwysig ac yn gallu ordro papas fritas (sglodion!).

Felly ar ôl platied o papas fritas, mi aethom drosodd i Trevelin, y pentref Cymraeg rhyw hanner awr o Esquel. Mae’r olygfa rhwng y ddau le’n fendigedig medde nhw….ond wrth gwrs mi oedd hi´n glawio doedd a welais i ddim byd!

Ges i fynd i weld yr Amgueddfa sy’n llawn o hen bethau Cymraeg a lluniau o’r Cymry ddaeth drosodd yma….dan yn anodd credu eu bod wedi gwneud ffasiwn beth a’r amgueddfa yn hynod!! Does na ddim llawer i’w wneud yn Nhrevelin amser siesta, a llai fyth pan mae hi´n glawio! Dim ond un lle nes i ffeindio ar agor, Case de Te (Siop De) felly dyma fi´n mynd mewn i gynhesu a meddwl cael paned a darn o gacen falle….nes i ddim disgwyl be gefais i o gwbl!! Dyma fi´n cael tebot enfawr o de, pump darn o gacen (bara brith, siocled, afal, coconyt a dwi ddim yn cofio’r llall!), brechdan ham a caws, bara menyn, sgon a crempog!! A menyn ac ambell fath o jam fyd!! Gwledd!! Nes i ddim llwyddo i fwyta’r cwbl lot…dwi ddim yn licio coconyt!! Mae na fysus o bobl o bob cwr o’r byd yn dod i Drevelin i’r tai te yma…mae’n rhaid eu bod nhw´n meddwl fod lot o bobl tew yng Nghymru os ydyn nhw´n meddwl ein bod hi´n bwyta hyn bob amser te!! (O leiaf doeddwn i ddim isio llawer o swper nagoedd!).

Mi oedd Clare wedi mynd am wers caiacio yn y pwll nofio yn y cyfamser, a mi nes fynd yno i’w chyfarfod, mi nath rwyn drio dechrau sgwrs efo fi a dyma´r Lo Siento no habler castellano yn dod allan eto….soy Galesa! Nath o ddallt bod fi o Gymru ac wedyn yn gofyn Williams? Evans? Roberts? Jones? Ia….Jones!

Mi nath Clare ddanfon fi at y bws, yr her nesa oedd trio ffeindio’r ffordd nol i’r fflat! Sense of direction ofnadwy gen i, felly mynd oddi ar y bws pan oedd y rhan fwyaf o’r teithwyr eraill yn mynd i ffwrdd gan obeithio bod hyn yn golygu bod fi wrth y canol yn rhywle…ac ar ôl cerdded mewn cylchoedd am chydig, nes i ddod ar draws y fflat…yn gwbl ddamweiniol! Mae trefi fama i gyd mewn blocs ac mae pobman yn edrych run fath!!

Mi oedd rhyw wraig garedig wedi gwneud ychydig o siopa bwyd i mi ac wedi prynu bara a bananas ymysg pethau eraill….mi oedd hi´n deud mai dyma oedd pobl yn fwyta yng Nghymru pan oedd hi wedi ymweld … a neis oedd y fachdan banana fyd!

Dydd Sul Mehefin 13eg
Diwrnod lot brafiach heddiw ac ar ôl brechdan fanana arall i ginio…dyma fi´n mynd am dro o gwmpas y dref i drio dod i nabod y lle…mi oedd y lle’n edrych yn hollol wahanol heb Clare i fynd a fi o gwmpas a doedd na ddim byd yn edrych yn gyfarwydd o gwbl! Gan ei bod hi´n ganol pnawn dydd Sul hefyd, doedd na ddim byd ar agor ond am siop hufen ia! Mi oeddwn i’n prowd iawn o brynu’r hufen ia rhaid fi ddeud…a neis oedd o hefyd..hufen ia taffi efo darnau o meringue…be gei di well!

Mi oedd Cymry Esquel wedi paratoi te croeso i mi yn y Ganolfan, ac ew am de croeso da oedd fyd! Llond bwrdd o fara menyn, brechdanau, caws, tarten afal a bisgedi dulce de leche (mi nai son am dulce de leche eto i’r rhai sydd ddim yn gwybod be ydio…ond mae’n ddrwg IAWN!). Bendigedig! Ges i gyfarfod efo nifer o Gymry’r ardal a llawer ohonynt wedi bod draw yng Nghymru ac yn ardal Rhuthun. Mae dal yn rhyfedd siarad Cymraeg gyda nhw ac mi oedd un wraig oedrannus wedi bod yn lawr lwytho rhaglenni o Eisteddfod yr Urdd i’w gwylio’r diwrnod hwnnw.

Doedd na ddim llawer o’r wledd ar ôl…ond lwcus i mi, ges fynd a beth oedd yn weddill i swper! Da wan, ond mi fydd raid mi fod yn ofalus wir neu mi fydda i’n mynd oma fel ochr tŷ, ac mae Ifan wedi gofyn wrth Gwawr yn barod os mai cwbl dwi´n neud ydi bwyta cacennau!!

Dydd Llun Mehefin 14eg

Gwyl y Banc yma heddiw, Diwrnod y Faner. Diwrnod braf felly mynd am dro arall o gwmpas Esquel i dynnu chydig o luniau. Meddwl y baswn i’n mynd i edrych am orsaf drên y trên stem enwog sonnir amdani yn llyfr The Old Patagonian Express, llwyddo i fynd ar goll rhywsut…ond ei ffendio´n diwedd! Doedd y trên ddim yno chwaith, mi fydd raid mi ddod nol ar ddydd Sadwrn i weld y trên! Bob man wedi cau achos ei bod hi´n wyl y banc, ond yr orsaf bws ar agored felly i fane am submarino bach, un o’r goreuon dwi wedi gael eto!

Doedd gen i ddim mwy o fwyd yn tŷ rŵan chwaith, (wedi bwyta’r holl fananas) felly mi oedd raid i mi fynd i wneud fy ´shop´archfarchnad gyntaf! Doedd dim raid fi siarad gyda neb diolch byth a nes i ddod oddi yno yn teimlo’n reit falch bod fi wedi llwyddo!

Dydd Mawrth Mehefin 15fed
Y tywydd yn ofnadwy heddiw!! Wedi pistyllio glawio trwy’r dydd heb stop! Es i draw i Drevelin i gyfarfod â Jessica sy’n gweithio yn yr ysgol Gymraeg yno a ges i ddim gweld yr olygfa fendigedig o’r andes unwaith eto!
Mae’r ysgol yn yr hen dy capel yn Nhrevelin ac yn ysgol fach groesawus iawn, tebyg iawn i hen ysgolion Cymru ac mi fydda i’n dod yma i wneud gweithgareddau gyda’r plant gobeithio.
Mi oedd yna lifogydd yn rhedeg lawr strydoedd Esquel erbyn i mi gyrraedd nol…ac mi oedd hi´n dal i lawio ac yn oer! Dim byd amdani felly ond mynd i’r caffi neis dros y ffordd am submarino i gynhesu!

Dydd Mercher Mehefin 16eg
Mi oedd hi wedi stopio glawio erbyn y bore diolch byth a haul ac awyr las unwaith eto! Mi nes i benderfynu mynd i redeg am y tro cyntaf ers dwi allan yma, mewn ymdrech i losgi ´chydig bach o’r holl galorïau dwi wedi bwyta ers dwi yma! Doeddwn i ddim yn siŵr lle i fynd felly dyma fi´n dilyn fy nhrwyn o gwmpas cyrion y dref..nes i mi gyrraedd allt, lle nes i droi nol. Ond mi oedd hi´n bore bendigedig i redeg ac mi oeddwn i’n teimlo’n well ar ôl gwneud.
Mi ddaeth Heledd (oedd yn y Gaiman) drosodd i Esquel yn y pnawn, mi oedd wedi cael antur ar y paith..mi oedd y bws wedi torri lawr ac roedd ar ochr y ffordd am 6 awr!
Mi oeddwn i’n helpu gyda gwersi Clare yn y pnawn gan ei bod hi´n Esquel.
Y grŵp siarad oedd am 5, sef 6 o ferched sy’n rhugl yn y Gymraeg ac yn cwrdd i drafod a rhoi’r byd yn ei le. Ges i gwrdd â pherthynas Olwen Cricor ac mae’r pecyn wedi ei drosglwyddo!
Aeth Heledd a fi am swper i’r bar Gwyddelig i drio ac mi oedd Heledd yn siŵr ei bod hi´n clywed hogiau wrth fwrdd agos yn siarad Cymraeg a daeth un ohonynt drosodd at y bwrdd a gofyn os mai Cymraeg oeddem ni´n siarad! Pedwar o Gymru oeddynt yn teithio De America, roeddynt wedi bod yn teithio am rhyw 3 mis ac ar eu ffordd adref. Dim ond noson oedd ganddynt i aros yn yr ardal a dyma fi a Heledd yn sgwrsio gyda nhw am weddill y noson…yn sydyn iawn mi oedd hi´n 2 y bore ac yn amser mynd adre!

Leaving Wales and arriving in Argentina!

English translation of Welsh blog below!

I said that I was going to try to keep a blog about my travels…so I’m giving it a go at least! I´m not sure who will have any interest in what I have to say…bit here we go and here´s a brief(ish) outline of the first week!

Sunday 7th June 2009
Leave Manchester full of excitement about the adventures ahead of me, fly to Heathrow before catching the flight to Sao Paolo and connection to Buenos Aires. Went for a quick drink with Hywel, the other officer who´s going to Trelew and the Gaiman to contemplate what´s ahead of us and the two of us can´t quite believe that we´re off to Patagonia! Good start on the plane, it´s half empty and a row of ´extra leg room´ just for me and I’m very happy with the ´Brad Pitt fest´ selection of films available! Great flight with Tam Airlines, apart from taking the wrong option for breakfast…the omlette was not good! Nearly had to spend a night in Sao Paolo as the connection was tight…but arrived safely in Buenos Aires on Monday morning. No one there to greet us, so had a sit down in arrivals, got our Lonely Planets out and looked for somewhere to stay…spot the tourists!! We chose well anyway, and stayed on Avenue de Mayo right in the middle of things and went to have a look at Casa de Rosa (where Evita gave her famous speech…or Madonna sang!! And it seriously is pink! Out for supper then…so as we were in Buenos Aires..we went for pizza, and it was good pizza too!!

Tuesday 8th June 2009
Neither of us had much idea of what Buenos Aires had to offer so decided to take the easy option and went on the open top bus tour, was a nice day after all! Came off in the La Boca, got little exited when I saw the Boca Juniors Stadium. BA is has quite and European feel..but La Boca is completely different. Colorful buildings, lots of statues of Maradona (some good, some not so…!) and people doing the Argentine Tango in the street…Strictly Come Dancing eat your heart out! This is where I had my first experience with a ´submarino´ too, mug of frothy milk with a small chocolate bar to melt in it…yum yum, the first of many I’m sure!

Next place we came off was in the Recoleta district, we wanted to see Evita´s grave for some reason! (thought I could add it to the other famous graves I’ve seen..JFK, Martin Luther King amongst others!). Recoleta Cemetery is a village of tombs one could say and I’ve never seen anywhere like it! It´s very eerie, streets and streets of tombs and had to follow the map to find Evita, I’m sure I could smell death there! Anyway…we didn´t hang around..we had a bus to catch!!

A 20 hour…yes 20 hour bus to Trelew! We´d heard that South American buses were pretty comfortable…and they were indeed! Traws Cambria has a lot to learn! The seats turned into beds and there was like a cabin crew that bought us food and drink..talk about traveling in style!

Wednesday 9th June 2009
Arrive in Trelew at lunch time, half expecting someone to meet us again…but no…started thinking that everyone had forgot we were coming! Hywel had been here before luckily, so jumped into a taxi and went the the Gaiman to look for life…but arrived at the worst time..siesta time where everywhere is shut…and I mean everywhere! Finally found Catrin, a teacher from Llanrwst who´s been over here for nearly a year and were then picked up by Luned Gonzalez. This was y first experience of speaking Welsh with a Welsh Argentinean and it´s a seriously surreal experience!! Luned is a huge personality in the area and we were given a warm welcome in here home, where we had some lunch. Luned´s sister Tegai, who´s in her 80s was there and it was exactly like going to Cae Einion to visit Uncle John and Anti Beca when we were kids! It was so bizarre going into an old Welsh farmhouse from the 70s on the other side of the world!

Thursday 11th June 2009
Went to the Welsh primary school in Trelew with Catrin and yet again amazed at hearing the kids being taught in Welsh! The teachers there are so enthusiastic and have learnt Welsh so well..no mean feat at the other side of the world! Visited the Eisteddfod Office later on..where I met a cousin of mine! My great great great grandfather´s brother went over to Patagonia in the 1800s and she was one of his descendants…it´s a small world!

Friday 12th June 2009
Finally had a lie in! Beautiful winters day outside so Catrin and I went for a walk around the Gaiman, it´s very odd seeing Welsh signs everywhere! Went up the hill for a proper view of the area…wilderness! Who knows what the Welsh settlers though when they arrived! Luned and Tegai present a radio show every Friday, it´s in Spanish but they talk about Welsh things and play Welsh songs, it´s very bizarre! Hywel and I were interviewed about our work over here. Apparently the have quite high listening figures, including people without any Welsh connections, they just like listening to Welsh music!
Left the Gaiman that night on the night bus after laughing a lot for my home in Esquel in the Andes. Only 8 hours on the bus this time! Never again will I complain about the 4 hour journey between Ruthin and Cardiff!! …and hallelujah, there was someone at the station to meet me!! It was 6 in the morning and minus 3!! It had taken 20 hours in an airplane, 28 hours on a bus to reach home…and it was nice to unpack at last!!

Gadael Cymru a Chyrraedd yr Ariannin!

Dwi wedi deud bod fi am gadw blog o´r daith, felly dyma fi´n cadw at fy ngair ac yn dechre beth bynnag (iawn Blod?!). Dwi ddim yn siwr pwy fydd ag unrhyw fath o ddiddordeb yn be sydd gen i´w ddweud ond dyma fi´n cychwyn o leiaf a dyma´n fras be digwyddodd yn ystod yr wythnos gyntaf! (English version to follow soon!)

Dydd Sul 7fed Mehefin 2009
Gadael Manceinion ar 7fed o Fehefin yn llawn cyffro o´r daith cyffrojçus o´m blaen, hedfan i Heathrow cyn dal y flight i Sao Paolo ym Mrasil cyn dal cysylltiad i Buenos Aires. Aeth Hywel, y swyddog arall sy’n mynd i fod yn ardal Trelew a’r Gaiman, a fi am ddiod yn Wetherspoons i feddwl am yr antur oedd o’n blaenau a ddau ohonom ni ddim yn wir gredu ein bod ar ein ffordd i Batagonia! Cael cychwyn da ar y daith, yr awyren yn wag bron a finnau´n cael rhes o ´extra leg room´ i fi fy hunan! Yr hediad yn 13 awr felly digon o amser i wylio ffilmiau ac mi oeddwn i´n hapus iawn gyda’r ´Brad Pitt fest´ oedd ar gael! Profiad gwerth chweil ar Tam Airlines rhaid deud, ond fy mod i wedi cymryd yr opsiwn anghywir i frecwast…yr omlet, doedd o ddim yn neis.
Dyma´r antur yn cychwyn o ddifrif yn Sao Paolo, ciwio am hir hir i fynd trwy ´security´ i gysylltu gyda´r awyren nesaf. Bu bron i ni fethu’r awyren pan fu raid i Hywel fynd nôl i edrych am ´boarding pass´ ac mi nathon ni ddal yr awyren gydag eiliadau’n weddill! Mi oeddwn i´n dechrau chwysu rhaid deud ag yn dechrau meddwl os ddylwn i fynd ar yr awyren os na fyddai Hywel yn troi fyny! Doedd dim rhaid i fi neud y penderfyniad diolch byth! Brecwast arall ar yr awyren yma, a finnau´n gwneud y penderfyniad anghywir unwaith eto, dwi ddim yn siŵr be oedd y brecwast i ddeud y gwir…
Cyrraedd Buenos Aires yn rhyw hanner disgwyl rhywun yno i´n croesawu…ond nid dyna´r achos…felly dyma fi a Hywel yn eistedd lawr, y ddau ohonom gyda’n Lonely Planets yn edrych am rywle i’w aros…spot the tourists!! Dewis Hotel Alcazar…ac mi oedd yn ddewis da chwarae teg o ystyried nad oedd gennym ni syniad i le’r oeddem ni´n mynd! Y gwesty ar Av de Mayo, reit yng nghanol pethe, Casa de Rosa un ochr (lle fu´r enwog Eva Peron yn araith y dorf…neu Madonna yn canu (ond newn ni ddim siarad am hynny!)). Ac mae wir yn Balas Pinc! Isio bwyd erbyn hyn, felly gan ein bod ni yn Buenos Aires…wel mynd am bizza de! Pizza neis oedd o fyd! Gwely noson honno wedi llwyr ymlâdd.


Dydd Mawrth 8fed Mehefin 2009
Dim llawer o syniad am beth oedd i’w weld yn ninas Buenos Aires…felly, ar ôl profiad y trip rygbi i Baris (efo Elin a Miriam) penderfynu be well ond mynd ar yr open top bus o gwmpas y ddinas…gweld bob dim (a dim cweit mor oer â Pharis gobeithio, brrr!). Dod oddi ar y bws yn ardal La Boca o´r ddinas, exceitio ´chydig ar ôl gweld stadiwm Boca Juniors! Mae Buenos Aires yn ddinas Ewropeaidd iawn…ond mae ardal La Boca yn hollol wahanol. Adeiladau lliwgar, lot o gerfluniau (weithiau rhai da…weithiau ddim mor dda!) Maradona a phobl yn gwneud yr Argentinian Tango yn y stryd, Strictly Come Dancing eat your heart out!!! Ges i fy machu am lun gyda’r dawnswyr. Dyma hefyd lle ges i fy mhrofiad cyntaf o ddiod ´submarino´, mwg o laeth a bar o siocled i’w feddalu ynddo…iym iym, y cyntaf o lawer dwi´n siŵr!

Nol ar y bws a dod i ffwrdd yn ardal Recoleta, y ddau ohonom ni eisiau mynd i weld bedd Evita am ryw reswm! (Meddwl y baswn i’n ychwanegu at y beddau enwog eraill dwi wedi eu gweld, JFK a Martin Luther King ymysg eraill!). Mae Mynwent Recoleta yn ddigon o ryfeddod a dwi ´rioed wedi gweld y ffasiwn le! Pentref o feirwon, strydoedd a strydoedd o feddrodau a gorfod dilyn y map i ffeindio Evita, dwi´n siŵr fy mod i´n gallu oglau marwolaeth yno!! Nathon ni ddim aros yno am rhy hir…

Mi oedd gennym ni fws i’w ddal beth bynnag….bws 20 awr, ia 20 awr (!!) i Drelew!! Mi oeddwn i wedi clywed fod bysys De America yn rhai moethus ond ddim am gredu hynny nes ei weld efo fy llygaid fy hunan…ac ew, dyma deithio mewn steil! Traws Cambria take note!! Seddi oedd yn troi yn wlâu, a chael gwasanaeth fatha cabin crew ar awyren, dyn bach yn dod a bwyd a diod i ni….digon diddorol oedd y bwyd ´fyd…deud dim mwy.

Dydd Mercher 9fed Mehefin 2009
Cyrraedd Trelew ar y daith fws fwyaf cyfforddus dwi ´rioed wedi ei chael beth bynnag a rhyw hanner ddisgwyl rhywun i´n cyfarfod ni yn yr orsaf fws yn Nhrelew…ond doedd neb yno unwaith eto…dechrau meddwl fod pawb wedi anghofio ein bod ar ein ffordd! Lwcus fod Hywel wedi bod yma o´r blaen a dyma ni´n neidio mewn i dacsi am yn mynd am y Gaiman i edrych am unrhyw fywyd yn fanno. Ond cyrraedd ar yr amser gwaethaf, sef amser siesta, lle mae popeth ar gau…a dwi´n golygu popeth! Ffeindio Catrin, athrawes o Lanrwst sydd wedi bod yma am bron i flwyddyn yn Nhŷ Camwy ac aros yno am Luned Gonzalez. Dyma fy mhrofiad cyntaf o siarad Cymraeg gyda Chymru’r Ariannin..ac mae’n brofiad swreal iawn!! Mae Luned yn bersonoliaeth fawr iawn yn yr ardal a dyma ni´n cael croeso cynnes iawn ganddi yn ei chartref ym Mhlas y Graig lle cawsom ginio gyda’r teulu, Tegai, chwaer Luned sydd yn ei hwythdegau a’i mab Fabio. Mi oedd mynd i Blas y Graig yn fy atgoffa o fynd i Gae Einion i edrych am Yncl John ac Anti Beca pan oeddem ni´n blant ac mae’n anhygoel mynd i dy sydd gymaint fel hen ffermdy Cymreig yn y cyfnod hwnnw ochr arall i’r byd! O Wyddelwern daw teulu Luned a Tegai yn wreiddiol ac felly mi oedden nhw´n nabod ardal Llysfasi a Rhuthun. Rhyfeddu wrth gerdded o gwmpas y Gaiman a gweld yr holl arwyddion Cymraeg ym mhobman a mynd i Gornel Wini am swper efo Catrin a Heledd (merch sydd ym Mhatagonia yn gwirfoddoli ac mi wnaethom ddarganfod ein bod ni´n perthyn!).

Dydd Iau 11eg Mehefin 2009
Mynd i Ysgol Gymraeg yr Hendre yn Nhrelew lle mae Catrin yn dysgu bob bore a rhyfedd iawn iawn gweld y plant yn cael eu gwersi yn y Gymraeg yma. Yr athrawon mor frwdfrydig dros yr iaith ac wedi dysgu mor dda.
Cael cyfle wedyn i eistedd mewn caffi efo wifi a mynd trwy ebyst…ew da di technoleg dyddiau yma! Mynd i swyddfa Eisteddfod Chubut i gwrdd â mwy o’m teulu! Mi oedd fy hen hen hen daid yn frawd i hen hen hen daid Cecilia! Byd ma´n fach tydi!

Dydd Gwener 12fed Mehefin 2009
Cael ´lie in´ neis…dim isio codi am ei bod hi mor mor oer yn Nhŷ´r Camwy! Diwrnod hyfryd tu allan felly Catrin a fi´n penderfynu mynd am dro o gwmpas Gaiman city…ar ôl empenada polo a submarino yn Siop Bara! Mynd at yr arwydd enwog a chael golygfa o´r Gaiman a’r ardal o gwmpas, sef anialwch llwyr. Dwi ddim yn gwybod beth oedd yr ymsefydlwyr cyntaf yn feddwl o´r lle wir! Mynd at Gapel Bethel wedyn, sy’n mewn llawer gwell cyflwr na chapeli Cymru! Cerdded ar gerrig yr Orsedd, Eisteddfod Chubut ac edrych ymlaen at gael dod 'nôl i’r ardal adeg yr Eisteddfod ym mis Hydref.
Mae Tegir a Luned yn gwneud rhaglen radio bob nos Wener ar Radio Camwy. Rhaglen radio drwy’r Sbaeneg yw hi ond fod caneuon Cymraeg yn cael eu chwarae, tebyg iawn i raglen Dai Jones ar nos Sul a dyma Hywel a fi´n cael eu cyfweld. Mae’r ffigyrau gwrando’n rhyfeddol o uchel meddai nhw, gyda phobl heb unrhyw dras Gymreig yn gwrando achos eu bod yn hoffi’r miwsig Cymraeg!
Gadael y Gaiman y noson honno wedi cael amser da a chwerthin lot fawr!! Bws 11 o´r gloch nos i Esquel, dim ond 8 awr tro ma (fyddai ddim yn cwyno am y daith 4 awr rhwng Rhuthun a Chaerdydd byth eto!!) a chyrraedd am 6 y bore a hithau´n minws 3!! A haleliwia, mi oedd rhywun yn yr orsaf bws i´m croesawu!! Mi oedd wedi cymryd rhyw 20 awr mewn awyren, 28 awr mewn bws a 5 diwrnod i gyrraedd ´adref´ ac mi oedd hi´n braf iawn cael dadbacio o´r diwedd!!